Hoe wij horen
Het bewust horen of waarnemen van geluid vindt plaats in de hersenschors. Vooraleer we geluid in de hersenen horen, legt het een lange weg af. Geluid wordt ter hoogte van de oorschelp opgevangen en via de uitwendige gehoorgang naar het middenoor geleid. Vervolgens gaat het van het middenoor naar het binnenoor, ook wel de cochlea of het slakkenhuis genoemd. Het binnenoor bevat het eigenlijke gehoororgaan. Het buiten- en het middenoor hebben dus een geleidingsfunctie: ze geleiden en versterken het opgevangen geluid naar het binnenoor. Het eigenlijke gehoororgaan bevat zo’n 17 000 haarcellen die als gevolg van de geluidstrillingen buigen. Aan de basis van de haarcellen liggen fijne zenuwdraden die naar de hersenen leiden. In het gehoororgaan wordt de buiging van de haartjes (bewegings- of mechanische energie) omgezet in een signaal (elektrische energie). Alle zenuwen vanaf het oor tot in de hersenschors vormen samen de gehoorzenuw, die in totaal ongeveer 30 000 zenuwvezels bevat.
Zodra de mechanische energie in elektrische energie is omgezet, brengt de gehoorzenuw de elektrische signalen naar de hersenen. De patronen van elektrische activiteit aanwezig in de gehoorzenuw worden vergeleken met patronen aanwezig in het auditief geheugen. Wordt er in het auditief geheugen een patroon gevonden dat overeenkomt met dat van elektrische activiteit in de gehoorzenuw, dan herkennen we geluid.
Het merendeel van wat we horen is een opeenvolging van geluid zoals spraak of muziek. Tijdens de kinderjaren horen we veel nieuwe geluiden waarvan we de betekenis niet kennen. Vanaf we weten wat de geluiden betekenen, worden ze opgeslagen in het auditief geheugen, dat zich in de hersenschors bevindt. Het auditief geheugen snakt naar nieuwe informatie, maar is op jonge leeftijd nog vrij leeg. Later in de ontwikkeling is er een voortdurende vergelijking tussen patronen opgeslagen in het auditief geheugen en patronen afkomstig van het oor. Telkens als er overeenkomst is tussen het patroon afkomstig van het oor en het patroon opgeslagen in de hersenen, herkennen we geluid. We weten dan wat een specifiek geluid betekent.
De betekenis van geluid
De dierenwereld leert ons dat geluid een levensbelangrijke rol speelt. Sommige dieren zijn doodsbang voor mogelijke aanvallen door roofdieren. Ze hebben een zeer goed ontwikkeld gehoor, dat in staat is een roofdier op grote afstand te horen. Het uiterst gevoelige gehoor is noodzakelijk om als diersoort te overleven. De geluiden afkomstig van het roofdier zijn waarschuwingssignalen die een plotselinge angst veroorzaken bij de prooi. Door dit angstgevoel reageert het lichaam van het dier en kan de prooi mogelijk ontsnappen aan de aanval van het roofdier. We noemen dit de overlevingsreflex.
Bij mensen gebeurt net hetzelfde. We reageren identiek op het geluid van een claxonnerende auto. We keren onmiddellijk op onze stappen terug of zoeken een veilige plaats. Sommige geluiden herkennen we als waarschuwingssignaal (bijvoorbeeld een claxon of sirene), terwijl andere net een gevoel van veiligheid oproepen of aangenaam zijn (bijvoorbeeld muziek of fluitende vogels).
Geconditioneerde reacties
Sommige geluiden hebben een speciale betekenis. Een jonge moeder wordt bijvoorbeeld wakker van het gehuil van haar baby, terwijl ze een paar minuten eerder door een onweer sliep. Iemand schrikt op uit zijn slaap als er plots een houten vloerplank kraakt of kijkt meteen om in een druk café als hij zijn naam in de menigte hoort. Het valt op dat we als het ware automatisch op deze geluiden reageren. Dit automatisch reageren hebben we al heel snel verworven. Het is een vaardigheid die het hele leven lang even sterk ontwikkeld blijft.
De voorbeelden tonen aan dat we zachte geluiden die een belangrijke betekenis hebben toch goed horen. We zijn hiertoe in staat door de aanwezigheid van onbewuste filters in de gehoorbanen gelegen tussen de oren en de oppervlakte van de hersenen. Belangrijke geluiden krijgen als het ware voorrang op geluiden die niet zo belangrijk zijn. Een moeder wordt wakker als haar baby huilt, want ze heeft geleerd dat dit een belangrijk geluid is. Het onweer is minder belangrijk en wekt haar dus niet. Een geleerde reactie op een geluid dat een speciale betekenis heeft, noemen we een geconditioneerde reactie. In het voorbeeld van de moeder en haar baby is de geleerde reactie het wakker worden wanneer de baby huilt.
De geconditioneerde reactie gaat gepaard met activiteit buiten het gehoorsysteem. Het gehoorsysteem heeft een groot aantal verbindingen met het limbisch systeem. Dat systeem maakt het mogelijk dat we kunnen voelen en emoties ervaren. Bovendien is het limbisch systeem ook noodzakelijk om iets te leren. Zo krijgt ieder geluid waarvan we de betekenis hebben geleerd, een ‘gevoelslabel’. Dit label kan nu en dan veranderen, want het is afhankelijk van hoe we ons voelen en de situatie waarin we het geluid horen. Een voorbeeld: het geluid van de tv van de buurman kan aangenaam zijn wanneer je hem aardig vindt, maar irritant wanneer je hem niet kunt uitstaan.
Ook het autonoom zenuwstelsel is betrokken bij het horen. Het regelt de spanning in de spieren, het hartritme, de ademhaling en het zweten. Het autonoom zenuwstelsel is in staat het lichaam klaar te maken om te reageren doordat sommige lichaamsfuncties toenemen. Verhoogde lichaamsfuncties zijn dat de spanning in de spieren groter wordt, de ademhaling versnelt, het hartritme stijgt en je begint te zweten. Niet direct een ontspannen toestand dus.
Enkele voorbeelden om de relatie tussen het gehoorsysteem, het limbisch systeem en het autonoom zenuwstelsel te verduidelijken.
Je wilt de straat oversteken en plots hoor je het getoeter van een auto. In een reflex spring je terug op de stoep. Je denkt er niet bij na. Toch gebeurt er heel wat in je lichaam. Het horen van de claxon krijgt een negatief label. Het gevoel van angst om aangereden te worden, is afkomstig van het limbisch systeem en heeft als gevolg dat het autonoom zenuwstelsel in werking treedt. De spierspanning vergroot, de hartslag verhoogt, de ademhaling versnelt en je begint te zweten. Op die manier is je lichaam klaar om te reageren en spring je ‘in een reflex’ terug op de stoep.
Daartegenover zijn er ook geluiden die een gevoel van behagen en ontspanning teweegbrengen. Denk maar aan fluitende vogeltjes in het bos. Hier ervaren we een positief gevoel. Het limbisch systeem hoeft het autonoom zenuwstelsel niet te activeren, want het lichaam is niet in gevaar. Verder zijn er ook veel omgevingsgeluiden die geen invloed hebben op het limbisch systeem en het autonoom zenuwstelsel. Denk maar aan het basisgeruis van een computer of het geluid van de koelkast. We merken die geluiden niet eens op. We krijgen er geen specifiek gevoel bij. Ze zijn neutraal. Ze leiden niet tot een verhoogde activiteit van het autonoom zenuwstelsel. Zo begrijp je nu wellicht ook dat het perfect mogelijk is om naast een drukke spoorweg te slapen. Mensen zijn zich niet meer bewust van het geluid van de voorbijrazende treinen. Voor hen zijn het neutrale geluiden zonder betekenis.
De betekenis van tinnitusgeluid
In 1953 voerden Heller en Bergman een eenvoudig experiment uit. Ze plaatsten tachtig normaalhorende proefpersonen (universiteitsstudenten, zonder tinnitus) elk gedurende vijf minuten in een geluidsvrije ruimte. De proefpersonen moesten elk geluid melden dat ze hoorden. Velen gingen er wellicht vanuit dat ze een geluidstest moesten ondergaan, maar in wezen kregen ze niets te horen. 93 procent meldde zoemende, kloppende of fluitende geluiden in het hoofd of de oren. Dit zijn precies de geluiden die worden gemeld door tinnituscliënten.
Dit eenvoudig experiment toont aan dat iedereen in staat is de elektrische activiteit, aanwezig in iedere zenuwcel, als geluid te ervaren. Elke zenuwcel draagt in zekere mate bij tot het uiteindelijk ervaren van tinnitus, ondanks het feit dat sommige gebieden in het gehoorsysteem misschien minder werkzaam zijn dan andere. Het geluid dat de proefpersonen hoorden in het bovenstaande experiment kan je omschrijven als ‘de muziek van de hersenen’.
Onderzoek naar het vóórkomen van tinnitus toont aan dat 85 procent van de cliënten de tinnitus niet opdringerig, storend of angstaanjagend vindt. Dit klinkt zeer ongeloofwaardig in de oren van mensen die echt onder tinnitus lijden. De reden hiervoor is niet zozeer te vinden in verschillen in de kwaliteit of de luidheid van de tinnitus. Er is objectief vastgesteld dat het tinnitusgeluid dat tinnituslijders horen grotendeels overeenkomt met het tinnitusgeluid van wie er geen last van ondervindt. Het grootste verschil is dat de tinnituslijders het geluid vervelend vinden en het als een bedreiging ervaren of tenminste als een ongemak, eerder dan iets van weinig of geen belang.
Zoals eerder vermeld richt een dier zich op het geluid van een naderend roofdier vanuit een overlevingsreflex. Wie tinnitus ervaart als een bedreiging, doet niets anders dan luisteren naar de tinnitus. Iedereen is het eens over het belang om je aandacht te richten op geluiden die bedreigend (kunnen) zijn, maar je aandacht richten op tinnitusgeluiden is niet aangewezen, aangezien ze geen bedreiging vormen.
Veel mensen klagen over het verlies van stilte. Stilte waar ze vroeger van genoten. Vooraleer tinnitus blijvend werd.
Blijvende tinnitus hangt af van een geconditioneerde reactie
Zelfs bij een lichte tinnitusirritatie ontstaat er een geconditioneerde reactie op het tinnitusgeluid. Tinnitusgeluid is niets anders dan het horen van de elektrische activiteit in de zenuwcellen van het gehoorsysteem. De reactie op tinnitus ontstaat in het onderbewuste deel van de hersenen.
Belangrijk voor het ontstaan van het tinnituslijden is de geconditioneerde reactie op tinnitus, veroorzaakt door het onderbewuste deel van de hersenen. Dit is het niveau waarop je onaangename gevoelens en toegenomen spanning ervaart telkens als het tinnitussignaal wordt opgespoord. De onaangename gevoelens zijn afkomstig van het limbisch systeem, dat instaat voor het gevoelsmatige en het leren. Het limbisch systeem activeert het autonoom zenuwstelsel met een toename van spanning in het lichaam als gevolg. Afbeelding 5 is een grafische voorstelling van dit mechanisme (Jastreboff-model).
Tinnitus als een nieuwe ervaring
Wanneer tinnitus voor het eerst optreedt, ervaar je het als een nieuw signaal. Er zijn geen patronen aanwezig in het auditief geheugen die overeenkomen met het tinnitussignaal. Je kunt het nieuwe geluid niet plaatsen in een bepaalde categorie, dus weet je niet wat het betekent. Telkens als je het tinnitusgeluid hoort, krijg je een gevoel van onbehagen. Dit heeft te maken met het verlies van de normale toestand waarin je je voorheen bevond. Zolang je niet tot een juiste evaluatie komt van wat de tinnitus betekent, sta je er wantrouwig tegenover. Heel wat mensen die lijden aan tinnitus ergeren zich slechts in lichte mate aan tinnitus volgens dit mechanisme. Toch kan het een reden zijn om hulp te zoeken.
Tinnitus als een bedreiging
Voor veel cliënten is tinnitus bedreigend. Ze vrezen één of andere ernstige ziekte. Er zijn cliënten die tinnitus als een voorbode beschouwen van een hersentrauma, een bloedklonter of een ernstige geestesziekte (“Ik word er knettergek van!”). Dergelijke bezorgdheden zijn meestal ongegrond. Anderen zijn bang dat de tinnitus luider zal worden, eeuwig zal blijven doorgaan en niet te genezen is. De idee dat tinnitus iemands ‘recht op stilte’ schendt, vormt op zich al een bedreiging. Dit gevoel lijkt sterk op de bedreiging die dieren ervaren als hun territorium wordt geschonden.
Sommige mensen denken ook dat tinnitus de rust en de kalmte zal blijven bederven en de concentratie op het werk zal belemmeren. Erger nog, dat ze niet meer zullen kunnen genieten van ontspanningsactiviteiten of ’s nachts zelfs niet meer zullen kunnen slapen! Nog andere mensen vrezen dat de tinnitus hun gehoor aantast.
Het verkeerde advies
Jammer genoeg wordt die vrees gevoed, zowel door ‘professionele’ hulpverleners als door verhalen van anderen over hun eigen angstreacties op tinnitus. Veel dokters en andere professionelen beweren nog altijd dat er niets aan kan worden gedaan en dat de tinnitus eeuwig zal doorgaan.
Dit alles versterkt de gedachte dat tinnitus een bedreiging is. Tinnitus kan wel het gevolg zijn van een licht gehoorverlies, maar niet omgekeerd. In vergelijking met normaalhorenden, komt tinnitus twee keer zoveel voor bij mensen met een gehoorstoornis.
Heel wat tinnituscliënten zijn ontevreden over de behandeling (of het gebrek eraan) en de slechte adviezen die ze hebben gekregen. Ze voelen zich schuldig over het ondergaan van een behandeling, omdat ze denken dat die behandeling hun tinnitus veroorzaakte. Angst, boosheid en schuld zijn heel krachtige gevoelens. Ze versterken de geconditioneerde reacties op tinnitus, waardoor de tinnitus als een bedreiging wordt ervaren. Je kunt de reacties vergelijken met overlevingsreacties. Zoals eerder gezegd, leiden ze tot een verhoogde activiteit in het lichaam (spannen van de spieren, verhoogde ademhaling, beginnen zweten, enz.). Deze overlevingsgerichte, geconditioneerde reacties vergroten enkel de aandacht voor de tinnitus. Ervaring leert ons dat de tinnitusklachten verminderen, zodra de cliënt dergelijke gevoelens overwint en dus niet meer denkt dat het onrechtvaardig is dat hij of zij te kampen heeft met tinnitus.
Tinnitus als een fobische toestand
Bij sommige cliënten resulteert de angst voor tinnitus in een fobie. De angst is te vergelijken met een fobie om te vliegen of fobieën voor spinnen, kikkers, kleine ruimtes, enz. Veel tinnituslijders ervaren ook deze extreme angsten. Dit wijst erop dat het bij tinnitus over hetzelfde mechanisme gaat als bij andere fobieën. De behandeling van fobieën bestaat uit het langzaam ongevoelig maken van de cliënt voor zijn/haar extreme angst. Je confronteert de cliënt met het gevreesde object. Eerst leer je het te verdragen, daarna te aanvaarden als een normaal verschijnsel dat niet bedreigend of angstaanjagend is. Veel aspecten van de Tinnitus Retraining Therapie zijn gelijkaardig van opzet.
Bij heel wat mensen is de reactie op tinnitus weliswaar minder heftig, maar nog altijd negatief. Er is ergernis of ongemak. Ook al worden er geen sterke gevoelens opgeroepen, toch worden het limbisch systeem en het autonoom zenuwstelsel geprikkeld. Deze veroorzaken afkerige en negatieve gevoelens die de kwaliteit van het leven verminderen. Het zijn deze gevolgen van tinnitus die mensen naar hulp doen zoeken. Aangezien de gevolgen buiten het gehoormechanisme ontstaan, kan een zuiver audiologische of oor-gerelateerde benadering niet helpen.
Tinnitus Retraining Therapie (TRT)
Een succesvolle behandeling van tinnitus bestaat in het "hertrainen" en "herleren". Zodra tinnitus zijn boosaardige betekenis verliest, begint de last die men ervan ondervindt te verminderen, hoe luid of onaangenaam de tinnitus ook was. Sommige cliënten horen de tinnitus zelfs gedurende een lange tijd niet meer. Toch blijft het moeilijk om vastgeroeste meningen over tinnitus te wijzigen.
In de Tinnitus Retraining Therapie (TRT) trainen we het onderbewuste deel van het gehoorsysteem opnieuw, zodat de tinnitus wordt aanvaard als een natuurlijk, niet bedreigend signaal. Cliënten worden begeleid zodat ze inzien dat de tinnitus geen leven vol kwelling en wanhoop teweegbrengt. Het is een proces van heropvoeding dat maanden duurt (en bij mensen met extreme angstgevoelens of een depressie soms zelfs jaren). Het proces moet worden begeleid door ervaren professionals die deel uitmaken van een multidisciplinair team. Dit is een team waar verschillende disciplines vertegenwoordigd zijn, bijvoorbeeld een NKO-arts, een audioloog, een psycholoog, een neuroloog, een relatietherapeut, enz.
Het proces van heropvoeding is niet eenvoudig. Het onderbewuste deel van de hersenen dat betrokken is bij het horen, zit heel diep: verder dan het binnenoor en vóór de plek waar geluid bewust wordt waargenomen. Dit onderbewust gedeelte van het gehoorsysteem bevat onbewuste filters. Het zijn netwerken van zenuwcellen die geluiden oppikken vanuit de wens om te worden gehoord. Denk maar aan de moeder die de pasgeboren baby hoort bewegen in zijn slaap. We nemen de geluiden waar vanuit de wens ze te horen, terwijl we ons niet bewust zijn van de striemende regen op het dak. TRT probeert deze netwerken van zenuwcellen te herprogrammeren. Mensen horen tinnitus omdat hun netwerken het geluid waarnemen dat aanwezig is in de zenuwcellen van het gehoorsysteem. Hoewel het ‘natuurlijke geluiden’ zijn, worden ze een probleem omdat men ze beschouwt als een bedreiging voor het leven of de kwaliteit ervan.
TRT gaat eerst en vooral op zoek naar de oorzaak van de tinnitus. We beginnen met een degelijk onderzoek door een neus-, keel- oorarts. Vervolgens krijg je uitleg over wat er gebeurt in het oor en de hersenen tijdens de productie van het tinnitusgeluid. Specialisten die geloven dat tinnitus alleen wordt veroorzaakt door problemen in het oor zelf, kunnen niet helpen. In de momenteel nog altijd overheersende klassieke training denkt men daar zo over: tinnitus wordt er voorgesteld als binnenoorbeschadiging. Wellicht hebt u dit al gemerkt toen u op het internet op zoek was naar informatie over tinnitus of toen u met professionelen sprak die het werk van Jastreboff niet kennen.
We moeten leren dat tinnitusgeluiden eigenlijk natuurlijke geluiden zijn. We moeten ze niet beschouwen als een bedreiging voor onze levenskwaliteit en als een oneindig durend verschijnsel. Het zijn natuurlijke geluiden afkomstig van zwakke, elektrische signalen in de gehoorbanen. Ze zijn er altijd geweest. Op die manier kunnen we cliënten laten inzien dat tinnitus geen bedreigende en onaangename ervaring is en dat het kan worden verholpen.
De aanwezigheid van een voortdurende stimulus (zoals het tinnitusgeluid) resulteert meestal in een proces dat habituatie of gewenning wordt genoemd. Zodra de stimulus geen speciale, negatieve betekenis meer heeft, reageer je er ook minder en minder op. Je went er dus aan. Het eindstadium van de gewenning wordt bereikt als je het signaal (de stimulus) niet meer waarneemt. Voor tinnitus betekent dit dat je het geluid niet langer hoort, zelfs als je ernaar luistert. Met de TRT is dit mogelijk, maar het proces vraagt tijd (vaak ongeveer twee jaar).
In het begin wordt de tinnitus trapsgewijs minder onaangenaam, maar het geluid kan wel nog waargenomen worden (zelfs luid). Dit proces noemen we de habituatie van de reactie: het proces waarbij je het tinnitusgeluid almaar minder en minder onaangenaam vindt. Tinnitus wordt vervolgens stiller gedurende een bepaalde periode. Eventueel verdwijnt het geluid of behoort de tinnitus tot het natuurlijk achtergrondgeluid zonder dat je je eraan stoort. Dit noemen we de habituatie van de perceptie: het proces waarbij je de tinnitus niet meer hoort. Je bereikt dit stadium pas als je tinnitus niet meer als een bedreiging of een negatieve ervaring ziet.
Gehoorverlies en tinnitus
Als er sprake is van gehoorverlies, draagt het oor zelf bij tot tinnitus. Het gehoorverlies kan vrij licht zijn of alleen optreden in de hoge tonen. Als je een inspanning moet doen om te horen, dan worden geluiden in het onderbewuste deel van de hersenen makkelijker waargenomen. Zo komt het dat tinnitussignalen bij mensen met een gehoorstoornis makkelijker worden opgevangen. Om die reden is het van het grootste belang ieder betekenisvol gehoorverlies te compenseren door middel van hoortoestellen. De aanpassing van hoortoestellen maakt dan deel uit van de volledige tinnitusbehandeling. Let op voor onbekwame hoortoestelaanpassing door mensen die niet ervaren zijn in het behandelen van tinnitus. Zij kunnen het alleen maar erger maken.
In sommige gevallen spelen afwijkingen van het binnenoor een belangrijke rol als oorzaak van tinnitus. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de ziekte van Menière. De oorzaken van de tinnitus hebben echter geen invloed op de manier waarop de tinnitus wordt behandeld (via TRT).
Het is belangrijk om bij het ontstaan van tinnitus een onderscheid te maken tussen de rol van het oor en de rol van de hersenen. Bij disco tinnitus bijvoorbeeld biedt het oor een tijdelijke bescherming tegen te harde geluiden. Na een nachtje slapen is dit soort tinnitus verdwenen. Is de tinnitus echter het daadwerkelijk horen van de zenuwcelactiviteit in de hersenen, dan bevindt het probleem zich tussen het oor en hersenschors en kan je bij het horen ervan bepaalde gevoelens ervaren die de lichaamsfuncties doen veranderen.
Draagbare geluidsgeneratoren
Draagbare geluidsgeneratoren hebben een andere rol dan de zogenaamde ‘maskeerders’. Ooit dacht men dat het maskeren van tinnitus zinvol was omdat het de tinnitus eenvoudigweg onhoorbaar maakte. In werkelijkheid bleek dat niet zo zinvol te zijn. Als je het tinnitusgeluid niet hoort, kan er namelijk ook geen gewenning of habituatie optreden. Vergelijk het met een fobie voor spinnen: een spin vermijden, zal je niet doen wennen aan het zien van spinnen.
Veel betere resultaten op lange termijn zijn er via het gebruik van breedbandruis bij lage intensiteit. Aangezien de breedbandruis heel zacht is, kan je de tinnitus nog altijd horen. Breedbandruis bevat alle frequenties. Daardoor prikkelt de breedbandruis, heel zachtjes, alle zenuwcellen in de onderbewuste netwerken van het gehoorsysteem. De netwerken laten op die manier makkelijker toe om opnieuw te worden geprogrammeerd. Zodra ze geherprogrammeerd zijn, worden de tinnitussignalen niet meer opgespoord in de onderbewuste netwerken. De breedbandruis vermindert ook het contrast tussen de tinnitus en de totale stilte. Draagbare geluidsgeneratoren zorgen ervoor dat de tinnitus minder dominant (en minder storend) aanwezig is.
Stilte hoeft niet heilig te zijn
Tinnitus treedt vaak voor de eerste maal op in een stille omgeving: meestal ’s nachts in een geluidsdichte slaapkamer of stille woonkamer. Denk in dit verband maar aan het experiment van Heller en Bergman in 1953. Het voortduren van tinnitus hangt af van de betekenis die je eraan geeft en van het contrast dat ontstaat tussen tinnitus en de geluiden in de omgeving. Het contrast is bepalend voor de kracht of hevigheid van elke waarneming. Vergelijk het met een klein kaarsje in de hoek van een grote donkere kamer. De kaars geeft een verblindend en helder licht. Maar als alle lichten aan zijn, valt het kaarsje nauwelijks op. Zo gaat het ook met tinnitus. Tinnituscliënten moeten extreme stilte vermijden. Veel retrainingsprogramma’s gebruiken breedbandruis als middel om het contrast tussen de tinnitus en de extreme stilte te verminderen. Eigenlijk moet de omgeving in alle gevallen van tinnitus worden verrijkt. Zorg ervoor dat er altijd een aangenaam, niet indringend achtergrondgeluid aanwezig is, bijvoorbeeld een grote, trage ventilator, een raam dat openstaat of zachte achtergrondmuziek. Dit geluid kan voor iedereen anders zijn. Het zoeken van het juiste achtergrondgeluid kan ook enige tijd duren. Vermijd in alle geval dat de tinnitus onhoorbaar wordt. Tinnituscliënten hebben dag en nacht nood aan een achtergrondgeluid dat toelaat de tinnitus waar te nemen.
Veel mensen met tinnitus lijden aan hyperacusis (d.i. een extreme gevoeligheid voor geluiden van buitenaf). Om die reden zoeken ze vaak heel stille omgevingen op. Dit is ten zeerste te vermijden. Er moet geluidsverrijking worden toegepast via neutrale geluidsbronnen.
Hoewel het gebruik van breedbandruis en geluidsverrijking tijdelijk voor verlichting van het tinnitusleed kan zorgen, is er weinig of geen kans op definitieve verbetering zonder dat er hertraining aan te pas komt. Op lange termijn treedt er geen habituatie of gewenning op zonder de andere essentiële elementen van de TRT. Het geven van informatie en onderricht en het verklaren van tinnitus en het werkelijk mechanisme zijn de meest vitale onderdelen van de behandeling.
Het is dan ook aangewezen deze tekst regelmatig opnieuw te lezen. De symptomen zullen erdoor verminderen. Zolang je gelooft in het bedreigende karakter van de tinnitus, zal je het geluid voortdurend horen.
Momenteel kan je de Tinnitus Retraining Therapie (TRT) maar in enkele centra volgen. Maar de behandeltechnieken verspreiden zich wereldwijd en worden trapsgewijs aangeleerd en gebruikt in een groeiend aantal audiologische centra en oorheelkundige afdelingen van ziekenhuizen.
Link: de concepten voor tinnitus en TRT worden ook uitgelegd in de Tinnitus zakgids app: zie Apps.